Murat Sevgi - Ateşle Oynuyorlar!

Murat Sevgi

Ateşle Oynuyorlar!

Murat Sevgi

Geçenlerde otobüs durağındayım, 20-21 yaşlarında iki yetişkin ateşli bir şekilde tartışıyorlar:


-Ben, Hakan’ı öldürmek zorundaydım.

-Ama Hakan ölünce en önemli silahlarımızdan birini kaybettik!

-Olsun, Hakan’ın ölmesi Sedat ve Elif’i birbirine düşürdü. Belki bu sayede kasanın kontrolünü ele geçirebiliriz. Kasa bizde olursa yüklü bir silah alımı yaparız…


 Sakın ha, iki teröristin konuşmalarına şahit olduğumu filan düşünmeyin! İkisi de kendisini bilgisayar oyununa kaptırmış zavallılar…

*****

Daha önce “Savaşan İnsan” (http://blog.milliyet.com.tr/savasan-insan/Blog/?BlogNo=280391) başlıklı bir yazımda top ve tüfekle yapılan savaşın, aslında ekonomik savaşın bir alt türü olduğunu yazmıştım. Yani savaşlar, ekonomi biliminin inceleme konularından biridir.

Neyle, nasıl yapıldığını değil ama kimle ve neden yapıldığı sormak, sorgulamak ekonomistlerin işidir.

Her ekonomik sistemde olduğu gibi, günümüz teknolojik imkânları sayesinde hareketleri bilgisayar ekranında kontrol etmek, bunlardan sonuç çıkarmak mümkündür. Bunun da ötesine geçerek; işlem yapılan sistemi tümüyle bilgisayar ortamında tanımlamak (yani modellemek de mümkündür) Bu çalışmalar, önceleri sadece çok üstün özellikler gerektiren bilgisayarlara sahip laboratuarlarda, uzman yazılımcılar tarafından yapılıyordu. Zamanla geliştirilen yazılımlar ve donanımlar bu tür işleri evimizde de yapmamızı mümkün kıldı.

1990 öncesinde ABD’nin geliştirdiği Yıldız Savaşları Projesi ile dünyanın hakimiyeti planlanıyordu. İşte bu projenin geliştiricileri yapılacak modeli bir bilgisayar programı sayesinde test ettiler. Bu test programları zamanla basitleşti. Sonraları DOOM gibi oyunlar ortaya çıktı. Bu oyunların ortam modeli olarak kullandığı WAD motoru; MUSE, MUD, MUSH gibi ortam modelleri kullanan bir sanal gerçeklik teknolojisinin ilk uygulamalarından biridir. Bildiğiniz savaş temalı strateji oyunlarının omurgasını bunlar oluşturdu.

Ekonomik model de savaş oyunları gibi bir strateji oyunu mecrası oluşturuyor. (Ekonomik modelde de sanal gerçeklik uygulamalarında kullanılan modelleme motorları kullanılır) Bazı bankalar (bunlar gerçek banka) finans yöneticiliği oyununu müşterilerine ya da sitesine üye olanlara oynatıyor!

Böylece birkaç tık sayesinde kolayca EKONOMİST olabiliyorsunuz…

Portföy denilen belirli değerlerden belirli miktarlarda bir araya getirilerek oluşturulmuş paketleri, gerçek piyasa fiyatları ile alırmış gibi yapıp, satarmış gibi yapıp, yönetirmiş gibi yapa biliyorsunuz… Gülmeyin ama ya!

Peki, portföy denen bu listeyi oluşturan “değerler” ne? Hisse senetleri ya da altın ve döviz menkuller.

İş dünyasında, belirli kriterleri sağlamış firmaların, yatırımcılara ortaklık vermeleri için kullanılan hisse senetlerinin; firmaların değerlerindeki değişim hareketlerine göre alınıp satıldığı bir ticaret mecrası olan borsalar bazılarının gözünde başka anlamlara geliyor. Teknolojinin sağladığı imkânlar ile evinden ya da erişim sağladığı herhangi bir yerden işlem yapabilen yatırımcı bu olayı OYUN haline getirdi.

*****

 Bu oyun kültürü, oyuncunun joystiğin tetiğine basarak ateş etmesi gibi birilerini öldürebiliyor ve bu sefer, yapılan eylemin somut birer sonucu var. Strateji oyununda puan kaybetmek gibi borsa ‘oyununda’ da kayıp var. Ama bu seferki gerçek para! Evinize gerçek ekmek götürmenize yarayacak türden somut! Yani gerçek!

Borsa oyununda ölenler, strateji oyunlarındakinden farksızdır.

Hep sevgi ile kalın…

KÖŞE YAZARLARI
Murat Sevgi

Murat Sevgi

Yılmaz Çivici

Yılmaz Çivici

Nijat Ayvaz

Nijat Ayvaz

Mehmet Ali Esmer

Mehmet Ali Esmer

Atıf Mutlu

Atıf Mutlu